Het is dé grote vraag die alle Nederlanders deze week bezighoudt: komt er een Elfstedentocht? Als de vrieskou nog even doorzet, gaat het dit weekend dan toch echt gebeuren en is de zestiende tocht een feit.
Naast de Carnaval is dit het tweede volksfeest in korte tijd waar uitbundig zal worden gefeest. Dit is een Hollandse traditie, want van oudsher is natuurijs al een plek van vrijheid. Vroeger was dit namelijk de plek waar rangen en standen niet golden en ook de overheid had weinig gezag over het vermaak op het ijs. Dit resulteerde ook toen al in koek- en zopie met flink gebruik van alcohol. Ondeugende mannen hadden vooral plezier als de vrouwen onderuit gingen op het ijs. Ondergoed bestond namelijk nog niet dus onder de lange rokken werd niets gedragen!
De vrijheid van het natuurijs vind je ook terug in de geschiedenis van de letteren. Daar waar ‘schaatsen’ of ‘ijspret’ in bijvoorbeeld spreekwoorden en gedichten wordt gebruikt, gaat het namelijk vooral over seks. Een goed voorbeeld daarvan is ‘een scheve schaats rijden’, wat in de volksmond als synoniem wordt gebruikt voor vreemdgaan.
En die associatie is helemaal niet zo vreemd, als je bedenkt wat er op volksfeesten als de Elfstedentocht zoal gebeurt. Dit weekend blijft de temperatuur namelijk onder het vriespunt en je zult dus toch een beetje warm moeten blijven als je in Friesland langs de route staat. Beerenburg of koffie met rum is dan een logisch gevolg. Op de beats van de Elfstedenhits zoek je de warmte bij elkaar. En voor je het weet waan je je in de zestiende eeuw. Vergeet niet je lange onderbroek aan te trekken.
Wist je dat…? Er ook een Twaalfstedentocht bestaat? Deze tocht begint in Haarlem en eindigt (via tien steden waaronder Amsterdam) in Alkmaar. De tocht is in de geschiedenis slechts tweemaal gereden, omdat het Markermeer vrijwel nooit voldoende bevriest om er op te kunnen schaatsen.
